Cỏ sữa lá nhỏ là cây gì? Có công dụng gì với sức khỏe

Cỏ sữa lá nhỏ từ xưa đã được sử dụng trong một số bài thuốc dân tộc chữa lỵ, mụn nhọt,... Vậy loại dược liệu này có đặc điểm gì? Cách dùng như thế nào? Mời bạn đọc tìm hiểu trong bài viết dưới đây:

1/ Cỏ sữa lá nhỏ là cây gì?

Cỏ sữa lá nhỏ thuộc họ Thầu dầu (Euphorbiaceae), có tên khoa học là Euphorbia thymifolia L.. Trong dân gian, dược liệu này được gọi với nhiều tên khác nhau như Vú sữa đất, Cẩm địa, Thiên căn thảo, Cỏ sữa nhỏ lá,...

1.1/ Đặc điểm

Cỏ sữa nhỏ lá thuộc loại cây thân thảo, sống dai lâu năm, cây có mủ nhựa. Thân và cành cây màu tím đỏ, mọc thấp, tỏa rộng trên mặt đất, có lông rất nhỏ xung quanh.

Lá cây hình bầu dục, dài khoảng 7mm, rộng khoảng 4mm. Mép lá có răng cưa nhỏ, mặt dưới có lớp lông mịn bao phủ, gân nổi rõ.. Lá mọc đối nhau, có lá nhỏ hình thải mọc kèm.

Cây có ít hoa, hoa mọc thành cụm ở kẽ lá dạng xim. Hoa hình chuông có 5 thùy hình tam giác nhọn, bầu có lông. Quả vú sữa đất hình nang, có lông bao phủ. Hạt nhẵn có 4 cạnh.

1.2/ Phân bố, thu hái, chế biến

Cỏ sữa lá nhỏ phân bố chủ yếu ở các vùng khí hậu nhiệt đới như: Việt Nam, Ấn Độ, Indonesia, Campuchia, Malaysia, Lào, Philippin, Thái Lan, Trung Quốc, Nam Mỹ,...

Ở Việt Nam, Thiên căn thảo mọc rải rác khắp các tỉnh từ Bắc vào Nam, từ hải đảo, ven biển, đồng bằng, trung du đến miền núi. 

Cỏ sữa lá nhỏ được thu hái vào mùa hè hàng năm. Sau khi thu hái, cây được làm sạch, để tươi hoặc phơi khô làm dược liệu.

1.3/ Thành phần hóa học

Toàn cây cỏ sữa nhỏ lá có chứa tinh dầu màu xanh, mùi đặc trưng. Trong tinh dầu bao gồm các hoạt chất như cymol, sesquiterpene, acid salicylic, limonen, carvacrol. 

Rễ cây có chứa tirucallol, alcol myrixylic, taraxerol. Lá và thân dược liệu chứa flavonoid như cosmosin. Phần thân trên mặt đất bao gồm 3 hoạt chất như alcol, quercetin 30- galactoside, epitaraxerol.

2/ Công dụng của cỏ sữa lá nhỏ

Theo y học cổ truyền, thiên căn thảo có vị nhạt, hơi chua, tính hàn. Dược liệu có tác dụng tiêu viêm, thanh nhiệt, giải độc, lợi niệu, thông sữa, thông huyết. 

Vì vậy, người dân từ xưa đã sử dụng cây cỏ này trong các bài thuốc chữa:

• Trị mụn nhọt, mẩn ngứa

• Trị tắc tia sữa, lợi sữa băng huyết ở phụ nữ sau sinh

• Trị nhiễm khuẩn đường ruột, kiết lỵ, đại tiện ra máu

Theo y học hiện đại, cỏ sữa nhỏ lá giúp kháng khuẩn, ức chế sự phát triển của các loại vi khuẩn đường ruột nhue lỵ, tụ cầu vàng,...

Ngoài ra, dược liệu này còn được chứng minh trong các thử nghiệm lâm sàng về tác dụng ngưng kết hồng cầu ở thỏ dùng trypsin. 

3/ Một số bài thuốc từ Cỏ sữa lá nhỏ

Một số bài thuốc từ cỏ sữa mà dân gian thường sử dụng như:

1. Trị tiêu chảy, lỵ, trực khuẩn đường ruột:

Nguyên liệu:

• Cỏ sữa lá nhỏ 100g

• Rau sam 80g

           Rửa sạch dược liệu cho vào nồi sắc. Thêm 300ml, sắc đến khi nước còn một nửa. Lấy nước thuốc chia làm 3 lần, uống trong ngày.

2. Thông sữa, trị tắc tia sữa cho phụ nữ sau sinh:

Nguyên liệu:

• Cỏ sữa lá nhỏ 40g

• Hạt bông gạo 40g

           Cho dược liệu vào nồi sắc lấy nước. Đem nước thuốc đi nấu cháo ăn.

3. Chữa kiết lỵ

Nguyên liệu:

• Cỏ sữa lá nhỏ 8g

• Rau sam 8g

• Lá mơ 8g

• Rau má 8g

• Vỏ lựu 6g

• Hạt cau khô 6g

• Cam thảo nướng 4g

• Vỏ quýt 4g

            Sắc dược liệu lấy nước uống đến khi hết chứng bệnh.

4. Chữa táo bón, đại tiện ra máu

Nguyên liệu: 

• Cỏ sữa nhỏ lá 60g

• Cỏ nhọ nồi 60g

         Cho dược liệu vào nồi, thêm ¼ lít nước sắc đến khi còn khoảng 100ml. Chia nước thuốc thành 2 phần uống trong ngày.

4/ Lưu ý dùng cỏ sữa lá nhỏ làm thuốc chữa bệnh

Để sử dụng dược liệu đem lại hiệu quả tốt nhất, bạn cần lưu ý các điều sau:

• Tham khảo ý kiến y bác sĩ có chuyên môn trước khi dùng.

• Dùng đúng, đủ liều lượng theo chỉ dẫn của y bác sĩ. Không lạm dụng để trị bệnh bởi nó có thể đem lại các tác dụng không mong muốn.

• Các bài thuốc trên chỉ mang tính chất tham khảo. Bệnh nhân nên thăm khám tại các cơ sở y tế để có phương pháp điều trị phù hợp.

Cỏ sữa lá nhỏ được dùng trong nhiều bài thuốc khác nhau. Đây cũng là loại dược liệu thông dụng, dễ tìm, dễ điều chế. Hãy để lại ý kiến của bạn cho Dược Sanfo biết dưới phần bình luận của bài viết này nhé!